Viêm gan C là một bệnh nhiễm siêu vi gây viêm gan, đôi khi dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Hepatitis C (HCV) lây lan qua máu bị ô nhiễm. Việc điều trị viêm gan siêu vi C cần phải kết hợp tiêm; thuốc uống hàng tuần. Đối với một sô bệnh nhân HCV không thể thực hiện được do các vấn đề sức khỏe và tác dụng phụ do thuốc gây ra.
Viêm gan C là gì? (HCV)
- Viêm gan C là một bệnh nhiễm siêu vi gây viêm gan, đôi khi dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Virus viêm gan C (HCV) lây lan qua máu bị ô nhiễm.
- Việc điều trị loại viêm gan này cần phải kết hợp tiêm và thuốc uống hàng tuần. Đối với một sô bệnh nhân HCV không thể thực hiện được do các vấn đề sức khỏe; tác dụng phụ do thuốc gây ra.
- Ngày nay, HCV mạn tính thường có thể chữa được bằng thuốc uống mỗi ngày trong hai đến sáu tháng.
- Bệnh Hepatitis C rất khó phát hiện do không có triệu chứng rõ ràng thời gian ủ bệnh có thể lên đến mười năm; đến giai đoạn bộc phát thì đã quá muốn. Vì lý do đó, Trung tâm kiểm soát; phòng ngừa dịch bệnh khuyến nghị nên đi xét nghiệm máu hàng năm để chuẩn đó và điều trị bệnh kịp thời.
Các giai đoạn của viêm gan C
Virus HCV ảnh hưởng đến mọi người theo nhiều cách khác nhau và có một số giai đoạn:
- Thời gian ủ bệnh: đây là thời gian giữa lần tiếp xúc đầu tiên với sự khởi đầu của bệnh. HCV có thể tồn tại bất cứ nơi nào từ 14 đến 80 ngày; nhưng trung bình là 45 ngày.
- Viêm gan siêu vi C cấp tính: thời gian bọc phát và kéo dài trong 6 tháng đầu sau khi virus xâm nhập vào cơ thể bạn. Sau đó, một số người có nó sẽ tự loại bỏ hoặc loại bỏ virus.
- Chronic hepatitis C: nếu cơ thể bạn không tự loại bỏ vi-rút sau 6 tháng; nó sẽ trở thành một bệnh nhiễm trùng lâu dài. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư gan hoặc xơ gan.
- Xơ gan: do viêm gan mạn tính trong thời gian dài gây nên, Các tế bào gan khỏe mạnh sẽ chết đi và để lại các mô sẹo. Điều này thường mất khoảng 20 đến 30 năm; có thể diễn biến nhanh hơn nếu bạn uống rượu hoặc bị nhiễm HIV.
- Ung thư gan: sau giai đoạn xơ gan là ung thư gan vô cùng nguy hiểm. Bác sĩ sẽ đảm bảo bạn được kiểm tra thường xuyên vì thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu.
Virus viêm gan C là gì?
- Virus viêm gan siêu vi C là một loại virus lây truyền qua đường máu; khi người bình thường tiếp xúc với máu của người bệnh thông qua sử dụng tiêm chích; chăm sóc sức khỏe không an toàn, truyền máu và các sản phẩm máu không được sàng lọc; quan hệ tình dục không an toàn.
Cấu trúc virus viêm gan C
- Virus HCV thuộc họ Flaviviridae, giống Hepacivirus. cấu trúc phân tử HCV: RNA virus bao gồm một khung đọc mở duy nhất (ORF – open reading frame); bao trùm cấu trúc gen của HCV mã hoá một chuỗi polypeptide khoảng 3010 – 3033 aminoacid(aa); gắn kết vào đầu 5 và 3 của các vùng không dịch mã (UTR – Untranslated region).
- Gen của virus chia làm 3 vùng chính có hai đầu 5 và 3. Khởi đầu khung đọc mở ở vùng 5 không phiên mã (HCV5 – UTR) gồm 341 nucleotide; là vùng bảo tồn nhất trong cấu trúc gen của HCV; 90% cấu trúc hoàn toàn tương tự nhau ở các kiểu gen HCV khác nhau; thường được sử dụng trong chẩn đoán sinh học phân tử.
- Tiếp theo là những vùng mã hoá cho các protein cấu trúc và protein không cấu trúc vùng cấu trúc (structural region); gồm các gen mã hoá cho các protein capside (C – core) và lớp bao ngoài (E1 và E2 – envelope).Vùng không cấu trúc (none structural region) nằm ở phía 3 của vùng cấu trúc. Cuối cùng vùng 3 không phiên mã (HCV 3 – UTR) có khoảng 27 – 66 nucleotid, có chức năng báo hiệu dừng quá trình phiên mã.
Định lượng virus viêm gan C
- Khi điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh viêm gan siêu vi C, các bác sĩ cần phải đánh giá bệnh thật kỹ. Do đó thường yêu cầu bệnh nhân làm khá nhiều xét nghiệm chi tiết, trong đó có định lượng siêu vi Hepatitis C và genotype HCV để xác định lượng virus HCV trong máu trước khi cải thiện cũng như tiên lượng hỗ trợ cải thiện.
Virus viêm gan C sống được bao lâu?
- Virus có thể sống ngoài cơ thể, ở nhiệt độ phòng trong thời gian ít nhất là 16 giờ nhưng không lâu hơn 4 ngày.
Triệu chứng bệnh viêm gan siêu vi C diễn ra như thế nào?
Trong thời gian đầu bệnh nhận HCV sẽ không có nhiều dấu hiệu viêm gan loại này rõ rệt; cho đến khi virus gây tổn thương gan đủ để gây ra các dấu hiệu; triệu chứng của bệnh gan. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
- Dễ chảy máu;
- Dễ bầm tím;
- Mệt mỏi;
- Ăn kém;
- Sự đổi màu vàng của da và mắt (vàng da);
- Nước tiểu màu sẫm;
- Da ngứa;
- Chất lỏng tích tụ trong bụng của bạn (cổ trướng);
- Sưng ở chân của bạn;
- Giảm cân;
- Nhầm lẫn, buồn ngủ và nói chậm (bệnh não gan);
- Mạch máu nhện trên da của bạn (nhện angiomas).
HCV cấp tính thường không được chẩn đoán vì hiếm khi gây ra triệu chứng. Khi có triệu chứng bệnh viêm gan loại này; chúng có thể bao gồm vàng da, cùng với mệt mỏi, buồn nôn, sốt và đau cơ. Các triệu chứng cấp tính xuất hiện từ một đến ba tháng sau khi tiếp xúc với vi-rút và kéo dài hai tuần đến ba tháng.
Biến chứng kéo dài sau khi nhiễm viêm gan C mạn tính:
Nhiễm HCV tiếp tục trong nhiều năm có thể gây ra các biến chứng đáng kể, như:
- Sẹo gan (xơ gan): sau nhiều thập kỷ bị nhiễm Hepatitis C, xơ gan có thể xảy ra. Sẹo ở gan khiến gan khó hoạt động.
- Ung thư gan: một số ít người bị nhiễm HCV có thể bị ung thư gan.
- Suy gan: xơ gan tiến triển có thể khiến gan của bạn ngừng hoạt động.
Bệnh viêm gan C lây qua đường nào?
Hepatitis C thường lây lan khi máu từ người bị nhiễm virut bệnh HCV xâm nhập vào cơ thể của người không bị nhiễm bệnh. Ngày nay, hầu hết mọi người bị nhiễm virus viêm gan C bằng cách dùng chung kim tiêm hoặc các thiết bị khác để pha chế hoặc tiêm thuốc.
Mọi người có thể bị nhiễm vi rút viêm gan C trong các hoạt động như:
- Dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc các thiết bị khác để pha chế hoặc tiêm thuốc;
- Chấn thương Needlestick trong các thiết lập chăm sóc sức khỏe;
- Sinh ra từ người mẹ bị viêm gan C.
Ít phổ biến hơn, một người cũng có thể bị nhiễm virus viêm gan C thông qua:
- Chia sẻ vật phẩm chăm sóc cá nhân có thể đã tiếp xúc với máu của người khác, chẳng hạn như dao cạo râu hoặc bàn chải đánh răng;
- Có quan hệ tình dục với người bị nhiễm virut HCV;
- Bắt một hình xăm hoặc xỏ lỗ trên cơ thể trong một môi trường không được kiểm soát.
Virus viêm gan C không lây lan bằng cách dùng chung dụng cụ ăn uống, cho con bú, ôm, hôn, nắm tay, ho hoặc hắt hơi. Nó cũng không lây lan qua thực phẩm hoặc nước.
Các biện pháp điều trị bệnh viêm gan C ra sao?
- Không phải ai bị nhiễm loại viêm gan này sẽ cần điều trị. Đối với một số người, hệ thống miễn dịch của họ có thể chống lại nhiễm trùng đủ tốt để loại bỏ nhiễm trùng khỏi cơ thể họ. Nếu đây là trường hợp của bạn; bác sĩ có thể sẽ muốn theo dõi chức năng gan của bạn bằng các xét nghiệm máu thường xuyên.
- Đối với những người có hệ thống miễn dịch không thể loại bỏ nhiễm trùng, có một số lựa chọn cách điều trị HCV. Điều trị thường dành cho những người bị tổn thương gan và sẹo nghiêm trọng.
- Phác đồ điều trị Hepatitics C trước đây cần tiêm hàng tuần trong 48 tuần. Điều trị này có nguy cơ tác dụng phụ đáng kể và đôi khi đe dọa tính mạng. Các loại thuốc chống vi-rút mới được phát triển hiện có tỷ lệ chữa HCV khỏi cao hơn và ít tác dụng phụ hơn.
- Họ cũng yêu cầu một thời gian điều trị ngắn hơn. Bác sĩ của bạn có thể quyết định liệu điều trị bằng thuốc kháng vi-rút có khả năng mang lại nhiều lợi ích hơn là có hại.
Những dòng thuốc điều trị viêm gan C
- Có nhiều loại thuốc dùng để điều trị HCV. Chúng bao gồm interferon và thuốc chống siêu vi.
- Có một số kiểu gen HCV và không phải tất cả các loại thuốc trị viêm gan đều điều trị tất cả các bệnh nhiễm trùng HCV.
- Một khi bác sĩ biết kiểu gen viêm gan C của bạn, họ có ý tưởng tốt hơn về loại thuốc nào sẽ hiệu quả nhất với bạn.
Xem thêm những bài viết liên quan
- Viêm gan c kiêng ăn gì? bệnh nhân viêm gan c nên ăn gì?
- Điều trị viêm gan C – phương pháp chữa viêm gan c bằng thuốc
Xét nghiệm viêm gan siêu vi C có cần thiết không?
Hết sức cần thiết, bởi vì nhiễm trùng HCV mới thường không có triệu chứng, ít người được chẩn đoán khi nhiễm trùng ở giai đoạn đầu.
Ở những người tiếp tục phát triển nhiễm HCV mạn tính; nhiễm trùng cũng thường không được chẩn đoán;vì nó vẫn không có triệu chứng cho đến hàng thập kỷ sau khi nhiễm trùng khi các triệu chứng phát triển thành tổn thương gan nghiêm trọng.
Nhiễm HCV được chẩn đoán theo 2 bước:
- Xét nghiệm tìm kháng thể kháng HCV bằng xét nghiệm huyết thanh xác định những người đã bị nhiễm vi-rút.
- Nếu xét nghiệm dương tính với kháng thể kháng HCV, xét nghiệm axit nucleic cho axit ribonucleic (RNA) HCV là cần thiết để xác nhận nhiễm trùng mãn tính vì khoảng 30% người nhiễm HCV tự nhiên loại bỏ nhiễm trùng bằng phản ứng miễn dịch mạnh mà không cần sự đối xử. Mặc dù không còn bị nhiễm bệnh, họ vẫn sẽ xét nghiệm dương tính với kháng thể kháng HCV.
Sau khi một người được chẩn đoán nhiễm HCV mạn tính, họ cần được đánh giá mức độ tổn thương gan (xơ hóa và xơ gan). Điều này có thể được thực hiện bằng sinh thiết gan hoặc thông qua một loạt các xét nghiệm không xâm lấn.
Phòng ngừa viêm gan C như thế nào là hiệu quả?
Phòng ngừa chính
Không có vắc-xin hiệu quả chống lại viêm gan C. Do đó việc ngăn ngừa nhiễm HCV phụ thuộc vào việc giảm nguy cơ phơi nhiễm với vi-rút. Ví dụ, những người tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục đồng tính ở nam, đặc biệt là những người nhiễm HIV hoặc những người đang điều trị dự phòng phơi nhiễm trước HIV.
Danh sách các can thiệp phòng ngừa ban đầu được khuyến nghị:
- Xử lý an toàn và xử lý vật sắc nhọn và chất thải;
- Xét nghiệm máu hiến tặng HBV và HCV (cũng như HIV và giang mai);
- Phòng ngừa tiếp xúc với máu khi quan hệ tình dục;
- Vệ sinh tay trước khi phẩu thuật, rửa tay và sử dụng găng tay;
- Quan hệ tình dục an toàn bằng bao cao su.
Phòng ngừa thứ cấp
- Đối với những người bị nhiễm vi rút viêm gan C, khuyến cáo:
- Giáo dục và tư vấn về các lựa chọn chăm sóc và điều trị;
- Chủng ngừa bằng vắc-xin viêm gan A và B để ngăn ngừa nhiễm trùng từ các vi-rút viêm gan này và để bảo vệ gan của họ;
- Quản lý y tế sớm và phù hợp bao gồm điều trị bằng thuốc kháng vi-rút; và
- Theo dõi thường xuyên để chẩn đoán sớm bệnh gan mạn tính.
Viêm gan c kiêng ăn gì?
khi đã nhiễm viêm gan C bạn cần chú ý thật kỹ về việc ăn uống; nên tránh những thực phẩm sau:
- Đường và carbohydrate chưa tinh chế;
- Soda, đồ uống trái cây, đồ uống có nhiều chất béo và trà;
- Hầu hết các loại bánh làm từ bột mì như bánh ngọt, bánh rán, bánh quy, bánh mì trắng, mì ống trắng;
- Chất béo chuyển vị, chất béo bão hòa và thực phẩm giàu chất béo;
- Thức ăn chiên;
- Bơ, kem, và phô mai béo;
- Thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, xúc xích;
- Thực phẩm có nhiều muối;
- Thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đông lạnh, thực phẩm đóng hộp và các món ăn vặt;
- Đồ ăn vặt không có nhiều calo như khoai tây chiên, kẹo.
Bác sỹ Vũ Trường Khanh
Câu hỏi thường gặp về viêm gan C
Câu hỏi 1: viêm gan C sống được bao lâu?
Trả lời: Đối với những người nhiễm virus HCV, tuổi thọ sẽ phụ thuộc và quá trình điều trị cũng như thể trạng của người bệnh.
Bệnh nhân viêm gan C có thể chung sống hòa bình với virus này đến suốt đời nếu có phương pháp điều trị kịp thời và khoa học. Tuân thủ mọi sự hướng dẫn của bác sĩ, kiên trì với liệu trình điều trị sẽ giúp tuổi thọ của người bệnh được đảm bảo.
Những bệnh nhân nhiễm viêm gan siêu vi C nhưng chủ quan không điều trị kịp thời, tuổi thọ có thể chỉ sống được 5 đến 7 năm, do biến chứng thành bệnh xơ gan và ung thư gan.
Trong trường hợp bệnh nhân bị biến chứng sang xơ gan, thời gian sống có thể kéo dài được khoảng 20 năm, hoặc ít hơn. Tuy nhiên, chất lượng sống không cao.
Trường hợp đã chuyển biến sang ung thư gan, tuổi thọ của người mắc bệnh HCV chỉ được tính bằng tháng hoặc nhiều nhất là vài năm.
Câu hỏi 2: Nhiễm viêm gan c có chữa được không?
Trả lời: HCV có thể chữa khỏi bằng thuốc kháng virus. Viêm gan C là một bệnh gan do vi rút bệnh viêm gan siêu vi C gây ra. Mức độ nghiêm trọng của bệnh có thể dao động từ một bệnh nhẹ kéo dài một vài tuần, đến tình trạng nghiêm trọng hơn như dẫn tới xơ gan, ung thư gan
Câu hỏi 3: Việc điều trị viêm gan C hết bao nhiêu tiền?
Trả lời: Tùy thuộc thể trạng bệnh nhân. Với người bệnh có hệ miễn dịch khỏe thì sẽ giúp điều trị Hepatitis C tốt hơn, có thể rút ngắn phần nào thời gian cũng như chi phí điều trị.
Chi phí chữa Hepatitis C phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Tính trung bình 1 tháng điều trị bằng phác đồ phối hợp thuốc Interferon và Ribavirin cũng tiêu tốn khoảng 10 triệu đồng. Còn điều trị bằng thuốc thế hệ mới sẽ có chi phí cao hơn, khoảng hơn 21 triệu đồng mỗi tháng.
Theo một thống kê chỉ ra rằng tổng chi phí điều trị HCV theo phác đồ ở trên trong vòng 1 năm rơi vào khoảng trung bình 120 triệu đồng, bao gồm thuốc chích và uống. Đó là chưa kể bệnh nhân còn phải tốn tiền khám, xét nghiệm, viện phí và các khoảng chi phí khác.
Nguồn tham khảo bệnh viêm gan C
- Nguồn tham khảo wikipedia.org bài viết Hepatitis C – Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_C, cập nhật 31 tháng 12 năm 2019
- Nguồn tham khảo uy tín nhathuocgan.com bài viết Viêm Gan C – Cảnh báo nguy hiểm bạn phải biết về bệnh viêm gan C, cập nhật ngày 31 tháng 12 năm 2019